Na Gardaí

A leithéid do mhaidean. Chaitheas tabhairt fé’n “mblock” a scríobh chun an méid a thit amach a dh’eachtraí daoibh. Bhíos i m’chodladh go sámh ar maidin inniu agus ach a ndúisíos chonac an missed call ar an bhfón. Cheapas gur duine éigin ag obair a bhí ag glaoch. An chéad rud eile, ghlaoigh Mam. Sé inniu a lá breithe, agus thosnaíos ag amhrán “Happy Birthday to you” ar an bhfón, ach dúirt sí liom, “cop on, a Sláine, tá an panic button brúite ag Nain.”

Mo chroí.

Léimeas amach as an leabaigh, isteach sa chairt le m’phyjamas fós orm agus síos go dtí Nain is mo chroí i m’bhéal. Bhí comhrá againn aréir mar gheall ar an mbás, agus n’fhéadfainn stop ag cuimhneamh air.

Tharraingíos isteach os comhair an tí, agus chonac isteach tríd an bhfuinneog í, suite ar an gcathaoir. Ritheas isteach. “Nain”, arsa mise. Stop sí ag caint mé. “Ó, suigh síos go n-eachtród duit”, arsa Nain. In ainm Dé. Mhúchas an chairt agus thugas Ned isteach liom.

“Ó, halló a mhúinín”, arsa í le Ned.

“HALLO NAIN, cad a tharla, tá an panic button imithe agus na daoine a bhíonn ag obair dóibh tar éis 5 missed call a fhágaint aige Mom, agus ceann agamsa leis.”

“Bhuel, thugas an oíche aréir, a bhfeadaraís, a’triailt mo fón a chur a’meacht agus bhí pictiúir éigin do bhean a’teacht aníos air agus glór a’teacht amach as. Tá’n fón briste orm, a bhfeadaraís, agus cheapas ná geobhadh éinne an bóthar inniu, a thabharfadh na fags is rudaí chugam, só bhrús an cnaipe”.

A leithéid do bhrainse!!!!!!!!!!

“Nain”, a dúrtsa, “Ní féidir leat a bheith á bhrú má tá na fags uait. Níl san faerálta ar éinne, bhí ár gcroí inár mbéal agat”.

Leaindeáil Mam ansan.

“Ó”, arsa Nain, “bhíos á cheargeáil, is á cheargáil, is a’brú na haon tsaghas cnaipe ach ní thiocfadh sé ar siúl agus cheapas ná tiocfadh éinne ar mo thuairisc inniu. Bhíos chun seasamh sa doras chun go gcífinn Micí nó Bríde Criomhthain a’gabháil a’bhóthair a thiocfadh isteach chun mo fón a shocrú. Sé’n slí a bhíos a’cuimhneamh feadh’na hoíche ná go gcaithfí an fón a bhreith go dtí Normán TP chun go socródh sé an fón dom.”

Dúrtsa le Nain, gur maith a bhí’os aici go dtiocfadh duine éigin, go háirithe nuair a bhí Mam ag triailt glaoch uirthi feadh’na maidine agus gurb é an voice mail a bhí le clos ón bhfón.

“Chuireas amach an luath, is dh’ólas muga tae is dh’itheas dhá ubh agus dúrt liom féin, ó tá sé róluath fós chun an cnaipe a bhrú agus i gceann tamaill, bhí sé 9 a chlog, só dúrt liom féin go mbrúfainn é”. In ainm Dé na gloire. Bhí na hainniseoirithe bochta ar an líne i gCorcaigh ábalta ar labhairt le Nain tríd an meaisín a théann leis an gcnaipe.

“Are you in pain Máirín? Thuigeas an méid sin uathu alright”, a dúirt sí.

An chéad rud eile, leaindeáil na Gardaí lasmuigh don ndoras.

Cheapamarna gur ag tiomáint timpeall a bhíodar is nuair a chonacadar an dá chairt lasmuigh do thig Nain, go rabhadar in amhras go raibh daoine bailithe le chéile agus ná fuil cead san a dhéanamh ag an WIRUS fé láthair!

“Ó, sacered Heart, tá na Gardaí amuigh. Sea’na thá rud éigin ‘mithe ar Sheán nó ar Mhary anois”, arsa Nain.

Chuas an doras.

“Is this Máirín Cahillane’s house?”, arsa an Garda.

Dúrt leis gurb ea. Sea’na bhí cleas an phanic button tar éis glaoch ar na Gardaí nuair ná raibh aon fhreagra uaim féin ná Mam. An Garda bocht, bhí sé chomh deas, agus é ag déanamh a dhíchill, teacht i gcabhair ar Nain, dá mbeadh san ag teastáil uaithi.

Dúramar leis cad a tharla agus dhein sé gáire bheag. Loirg sé a dáta breithe ansan uirthi, chun a chinntiú go raibh sí alright. Bhí na haon léim aige Ned ar an nGarda idir an dá linn. Mo chroí’n diabhal!

Thug sí do a dáta breithe agus bhailibh sé leis.

“Ó, in ainm Dé sin, a Shiobhán, dein muga coffee dom”, arsa Nain nuair a dh’imigh an Garda agus bhí an rógaireacht ina dá shúil.

“Ó, má chloiseann éinne go dtarraingíos na Gardaí ar an gCoimín, beidh mé ar an gKerryman” a dúirt sí.

Sin é mar a bhí an mhaidean ar an gCoimín.

Athbhliain fé mhaise daoibh!

Is cuma liom ach na fags is na yorkies a bheith agam.

Tá tamall ann ó scríobhas aon “Bhlock”, mar a thugann Nain air (blag), mar tá sé do rún agam rud éigin eile a dhéanamh leis an mbailiúchán scéalta seo, ach ó tháinig an víoras, is mó rud seoigh ráite aige bean an Choimín, Nain.

Tá Nain tougháltha. Ní chuireann puinn isteach uirthi, ach amháin mura mbeadh na fags istigh aici, nó dá mbeadh “stor-um” (stoirm) ann, nó, dá mbeadh duine éigin dá cuid ag taisteal, ní chodlódh sí néal nó go mbeadh ceann scríbe bainte amach acu, ach an lá eile, thugas fé ndeara ina dá súil é, go raibh eagla uirthi roimis an víoras corónach.

“Táim done má gheibheann sé chugam”, a dúirt sí.

“Ní gheobhaidh”, arsa mise, “ach gan éinne a scaoileadh isteach”.

Triailim fanacht uaithi, ach téim féin is Mam chuici chun an gual a thabhairt isteach, nó ábhar glanadh a dhéanamh, nó an siopadóireacht a thabhairt chuici, agus na fags. “Tabhair chugam trí bhosca fadgs”, a deir sí na laethanta seo, seachas aon bhosca amháin. “Ar eagla go rithfinn amach astu. Tá 40 faig ná mór ólta aige Nain inniu”, a deir sí, is gan é ach a 3 nó a 4 a chlog!

An bhean bhocht, nuair a chuala sí ar dtúis go mbeadh na haon áit á dhúnadh, dúirt sí le Mam airgead a pinsin ar fad a chaitheamh ar bhoscaí fags mar cheap sí go mbeadh na siopaithe grosaera féin ag iamh! Bhí tamall leis ann, ná féadfaí teacht ar aon Yorkie Raisin and Biscuit, ach ta an drár lán anois, mar bhí daoine ar a dtóir di! Loitithe atá sí!

“Come over to me and I’ll rub your back”, a deir sí le Rua, as Béarla, agus caitheann sí digestive biscuit nó slaghas ham chuige. “Bilgeáirdín is ea Rua uaireanta”, a deir sí.

Tá sasamh á bhaint ag lucht leanta Nain ar na meáin shóisialta as na físeáin bheaga a chuirim in airdi di na laethanta seo, nuair a bhíonn daoine in ísle brí ag an ngalar díobháileach, físeáin ar nós ceann an lae inné, nuair a dúirt sí, “Sé siúd thall, cén ainm atá aríst air, Coramuc Begeley, an ceoltóir is fearr athá sa tír ar fad, ná i Meiriceá ná in aon áit, mar chualasa ag seimint é”! H’anam an diabhal, ná thug Cormac shout-out do Nain ar an gcoirmcheoil bheo a bhí aige aréir ina champer van ó Ché an Dúinín agus na mílte duine ag faire air ó cheann ceann na tíre, agus an domhain mhóir! Nár laga Dia é.

Rud atáim tar éis a fhoghlaim ó Nain, ná go bhfuil sí ar nós sinn go léir ar shlí, cé ná fada uaithi 83, mar go mbíonn laethanta ann agus ná bíonn sí chomh lán do cheol.

“Conas tá’n tú?”, a deirim léi, laethanta.

“Ó, cuíosach, cuíosach, sin eile atá Nain inniu”, a deir sí. “Ná ní féidir liom a bheith go maith na haon lá”.

Ar an dtaobh eile don scéal, tá seans léi, ná fuil an t-idirlín aici, mar roghnaíonn sí féin cathain atá an Nuacht uaithi ar an dteilifís nó ar an raidió. É sin ráite, bíonn na haon scéal aici faoin “wirus”.

Ó, gcíonn tú é siúd eile, Maurice Johnson, is tá sé tacaithe amach as an ‘tensive care. Is é siúd thall”. Stop sí. N’fhéadfadh sí cuimhneamh ar a ainm. “Trump, a dúirt ná cuirfeadh an pusachán air fhéin. Ó go Saora Dia sinn, sé deireadh an domhain é siúráltha”.

“Tiocfaimid as”, a deirimse, “ach caithfidh mé imeacht uait Nain mar ná cheart dom a bheith ag isteach chugat.”

“Ó, ná suíofá síos i’m theannta tamall”, a deir sí. Bíonn leisce agus fonn orm in éineacht.

“Dein muga tae do Nain”, a deir sí, is rógaireacht ina dá súil, mar is maith ábalta atá sí féin chun an tae a dhéanamh. “Déanfaidh leath a’mhuga mé, is briosca”, mar dhea go bhfuil ana dhifríocht idir mhuga is leathmhuga a dhéanamh!

Go raibh míle míle maith agaibh go léir as a bheith ag cur a tuairisce, is diail é sibh go léir.

Maurice Johnson

“Nain”, arsa mise, “beidh trí mhí eile ann sula mbeidh Brexit ann”.

“Cad é?” arsa í.

“Brexit”, a dúrtsa.

“Cad é sin”, a dúirt Nain.

“Nain, tá’s agat, an Bhreatimeacht”.

“No, n’fheadar a bhfeadairís, cad air athá’n tú a’caint”, arsa í.

“Nain, nuair a fhágfaidh Sasana an tAontas Eorpach”.

“Ó, é sin, ní cás liom ná fágfaidís in ao’chor”, arsa í. “Mo chroí’n diabhal, níl faic ar an news ach é”.

“Maurice Johnson san, agus a ghruaigh chomh liath le m’cheann fhéinigh, thá sé go hainnis ar fad ar fad”, a dúirt sí! MAURICE JOHNSON!!!!! Bhíos sínte!

“Sea, conas a bhí an peáirtí”, arsa í. Bhí Hen agam i rith an deireadh seachtaine, hen le Hazel. Agus Nain ag caint ar Hazel, dúirt sí, “Ó, an bí siúd go mbíodh an coinín aici fadó?”! Cuimhníonn sí ar na HAON duine.

Bhíomair ag caint ansan ar Thig an Phortáin fadó, sa Daingean. Bhíodh Nain ag obair ann. Is cuimhin le Bríd Mahony a bheith a’dul an Daingean ag obair ann na haon lá in éineacht le Peigí agus go mbailídís Nain agus Áine Johnson ar an slí.

Arsa Nain “Bhínn thíos i mbun a’bhóthair a’fanacht leo. Tá’s aige Dia ná raibh faic ar mo chois an uair sin”!

“Sea, Nain, mbeidh tu ag éisteacht leis na comórtaisí Sean-Nóis ar an Raidió don Oireachtas”, arsa mise.

“Mbeidh Páidí Mhárthainn ann?”, a dúirt sí. Ní bheidh. Ní bheidh i mbliana.

“Ó, cuma liom cad a dheineann siad, mar ná tuigim AON fhocal uathu”, a bhéic sí”!

“Gcualaís faic mar gheall ar aon storum a bheith a’teacht Dé Céadaoin?”

“No, ní chuala”, a dúrtsa.

“I’m telling you ach go bhfuil rud éigin chugainn mura’muigh chun Port-igil a bheidh sé. Seo, ringeáil Seán ansan mar deir Seán go mbíonn Sky a’faire ar na storums. Conas é sin?”

N’fheadar an dtuigeann sí gur Sky television atá i gceist..

Ansan, deir sí, “An mbíonn Sinéad Courtiney timpeall? An bhfuil a’boyfriend i gcónaí aici? An fear a thóg ceann do chosa cama. Mór an obair do mo bhib a thabhairt fé ndeara,, mhuis”, arsa í!

‘Sé tharla timpeall bliain ó shin ná go raibh Sinéad agus a fear ag siúl ar an gCoimín agus bhí Nain amuigh ag ól fag. Bíonn bib na Nollag uirthi i gcónaí, cuma cén am don mbliain. Ceann dearg le corp ar nós elf agus dhá chois uaine a’silleadh leis. Níl aon cheann ar an elf, ach ceann Nain! Ní thóg Sinéad Courtney aon cheann don mbib, mar, is mar sin a bhíonn Nain, ach tar éis dóibh labhairt le Nain agus bailiú leo arís, cheap an fear gurb amhlaidh a bhí rud éigin ar Nain toisc nach é an Nollaig in ao’chor a bhí ann! Bhíodar lúpaithe! “Cosa cama”, a thugann Nain ar an síógín atá ar an mbib!…

“Agus iad san a chuaigh isteach an trailer”, arsa í, “Conas go gcuadar isteach an trailer?”

 

 

Pádaraig Sé agus an tAll Ireland

“Ó, cad déarfadh sibh leis an gcaid?”. Ghlaoigh Nain tar éis na maitche.

“Táimid bailithe”, arsa Mam.

“Ó, is mó rud níos measa a d’fhéadfadh a thárlúint” arsa í.

“Ní thit AON NÉAL CHODLATA orm tar éis a bheith ag éisteacht le sciúch Phádaraig Sé ar a’raidió”, a dúirt sí! “Go saora Dia sinn, ná bí á rá leis”!

Ní fhéachann Nain in ao’chor ar chluichí, ach éistíonn sí leis na haon phioc dóibh. “Ó b’fhearra liom fhéin Pádaraig Sé, bíonn tuiscint agam air”

Bhí sé ag éisteacht le Comórtas Peile na Gaeltachta ar fad.

“Ó, déarfainn go raibh ana ghaoth siar ar an nduí. Conas ná séideadh an tint? Raibh aon bhia deas siar sa tint?” Bia Bia Bia!

 

Tá sé ráite ag Aunty Mary riamh, tá cait ana ait ar an gCoimín. Cait bheaga. Dhóigh leat ná fásann siad in ao’chor. Is dócha go dtéann siad ar fad, deartháireacha is deirfúracha, in éineacht le chéile ar deireadh, mar ta siad fiain amach.

Bíonn Nain ana thógtha leis an ngeáitsocht a bhíonn acu.

“Níl aon ní beo agam a chaithfinn amach dtí’s na cait. Ó, cheapas go n-íosfaidís ar maidin mé. Chaitheas seanna bhib amach ar an gcrann ag triomú. Chaitheas ‘rán amach dtí’s na héanlaithe. Ní thángadar ó shin. ‘Rán cruaidh. Tiocfaid’ san, I’m telling you”.

Tugaimse arán chuici agus má fhaighim i Lidl é, deir sí “Ó, léan ar ‘rán Liddles, ní maith liom é. Is fearr an ‘rán a bhíonn aige Geairbhí”!

Bíonn sí ag tabhairt amach dom go mbím ar an bhfón thuas sa tig aici, ach ag triailt na rudaí a bhíonn sí ag rá a scríobh, a bhím!

“Arsa Pádaraig Sé liomsa, ní fearra dhuit fhios a bheith agat ar na haon chúram atá a’meacht. Thá’n ceart leis aige”, a deir sí.

Tá scata buidéil perfume aici, i gcoimeád agus chonac an lá eile iad… bhí sí á gcúbláil.

“Bhíos a’caitheamh braon perfume orm féin a bhfeadairís is ar mo leabhar breac go gcuaigh braon do isteach fé’m shúil”!

 

Tá sí toughálta. Fuair sí “injegsion” isteach sa chois an lá eile, agus “ar mo leabhar breac, ach go bhfuil feabhas dulta ar mo ghlúin”.

Le cúnamh Dé.

 

 

 

Gogglebox

Nuair a bhíonn Nain sa chairt i m’theannta, deineann sí ráiteas faoi na haon rud beo a chíonn sí.

“Chríost, na cairteacha is na rudaí”

“Mo chroí’n diabhal, na clocha. Sea’na d’fhásadar ann” (Dúirt sí é sin agus sinn ar an gConair)

“A mhaighdean Dé sin, a bhfuil do chairteacha ann. Gheobhfá breoite dóibh ar mo leabhar”

“Cuimhním ar seanna dhochtúir Brosnihin nuair a chím an tig. Caithfidh mé ‘meacht dtí Conor Brosnihin lá éigin chun mo bhlood pressure a thógaint. Dúirt sé liom gabháil chuige, má tá ní chuas”.

“N’fheadar an ngeobhaidh éinne dtí’n áit sin?” (The Bridge House sa Daingean atá ar díol)

“Sin é tig Angela Long fadó. Is mó perm a chuir sí isteach”.

“Ó, tá boladh gránna ansan. Tá siad a’cuir amach an slug. Chuir Jim Bill amach é is ní raibh aon bholadh uaidh”.. Thóg sé tamall orm a dhéanamh amach cad é an slug. SLURRY is dóigh liom!!

Bíonn sí ag caint is ag caint is ag caint nuair a gheibhim chuici.

Thugas ar thuras síos an Leitriúch an lá eile í. Bhí ana lá aici!

Nuair a leaindeáileamair thíos, arsa í, “Ó go saora Dia sinn, níl faic anseo. Cheapas go gceannóinn féire tights in áit éigin”!

Cuireann sí a watch uirthi i gcónaí agus í ag imeacht in aon áit.

“A bhfeadairís, ach go bhfuil an vwaitch sin agaim 20 blian. Is críonna an vwaitch í. Caithfidh mé jewellery éigin (jeweler) a fháil a chuirfeadh battery inti.”

D’fhéach sí ar an vwaitch ansan cúpla uair a chloig ina dhiaidh san agus bhí an t-am athruithe cé ná raibh an battery ag obair agus arsa í “tá sí a’meacht léithi ruthan san. Tá draíocht éicint aici”!

Arsa mise léi nuair a shuigh sí isteach sa chairt “Tá gúna nua ort Nain”.

“É sin? Ná fuil san agam le 40 blian.”

Chaitheamar stop i Morans ansan chun na fags a fháil ar an slí.

Chuas isteach agus bhéic sí ón gcairt: “Tabhair chugam spray na n-oscal”!

Tosnaíonn sí le habairtí faoina bhfuil uaithi ón siopa le “Ní bheidh faic uaim ach…. na fags, credit dtí’m fón, bolóig ‘ráin ó Gharveys mar ní maith liom an ‘rán a b híonn i Liddils, beár chocilit, piúnt bainne, leathdhosaen uibhe, na chicking flippers, rud éigin deas i gcomhair a’ tráthnóna, na soupanna beaga (hot cup), na strawberry yogurts, a’ toilet roll, tineanna dtí’s na cait, leathphunt tae, package ham, blúire turkey ham, punt siúcre agus ceannaigh rud éigin duit féin má thá sé uait. Déanfaidh san a’gnó dtí amárach. Bhí braon tae ansan agam is dhá bhriosca plaináltha. Chicking dippers a bhí agam la dhá lá le dhá phráta. Deineann sé mo chúram. Chuma liom ach na huibhe a bheith istigh agam. Ní dh’ithim faic ach ham”.

Sea “níl faic uaim ón siopa ach..”…

Bhí ana lá againn ag spaisteoireacht. Ag gabháil ó Bhréanainn, arsa í, “Seo, beidh braon coffee againn in áit éigin is blúire chíste deas.” Níl aon diabetes ag cur isteach uirthi sin!

Isteach go Bean in Dingle a chuamar agus chaitheas gáire mar bhí an ceol chomh hard is Nain ag siúl timpeall lena crutch is na haon duine eile faoi bhun 30 blian istigh ann!

Tháinig an caifé is an bainne agus an bainne istigh i mbuidéilín beag.

“Féach ar sin anois, an bhfuil aon jug acu? Go saora Dia sinn”!

Bhí ana lá aici. Ghlaoigh sí aréir. “Ó, bhí ana lá inné againn, racham in áit éigin eile an chéad lá eile a bheidh tú off”!

Cúpla seachtain ó shin, bhí Bríd Johnson timpeall ó Shasana agus ceapann Nain go bhfuil power aici.

“An bhfuil Bríd timpeall is an garsún beag?”

“Tá Nain”, a dúrtsa, “leis an mbeirt gharsún”.

“Íosa Críost, conas a tharraingíonn sí léithi iad? Tá power aici”!

“Thá sé fuar a dhóthain leis inniu, I’m telling you ná fuil aon bhrothall ann”.

Téann sí ó rud go rud ag caint, mar a deirim i gcónaí.

 

“Ó bhí sé déanach nuair a chuas a chlodladh aréir. Mary from Dungloe bhíos ag féachaint orthu. Na rósanna. Ó bhreá liom iad. Agus bhí na hescorts ann. Bean éigin ó New York a bhuaigh, ach ní ó New York í. Rabhais ag féachaint orthu?”

“No, ní maith liom Daniel O Donnell”, a dúrtsa.

“Ó, ná fearín ana dheas é sin”, arsa í!

Nuair a bhí sí in ard-form ansan, arsa mise léithi, “Nain…. chuireas isteach ár n-ainmneacha ar chlár teilifíse le TV3. Gogglebox.”

“Íosa Críost, cén rud é sin?”, arsa í.

Mhíníos an scéal di. Dhein sí scairte gáire.

Nach againn a bheadh an chraic! Mar a dúirt duine éigin, chaithfí subtitles a chur le caint Nain!

Tá an blag seo tiomnaithe do Lís Dálaí.

 

🙂

“Early”

Tá glúin Nain ana ana olc ar fad le déanaí, agus is breá léi a bheith á rá le daoine. Pé duine a bhuaileann léi, “Ó, conas tá’n tú a Mháirín?”,

“Ó, conas a bheadh seana lady is crutch a’meacht aici?”

nó,

“Ó, a’strácáil liom, a bhuíonach”

nó

“Ó, a’baint lá don mbás”.

Bíonn comhairle ag na héinne di ach níl sí sásta glacadh leis. Tá eagla dochtúra uirthi leis.

Fuaireamar coinne di sa Bhons i dTrá Lí chun instealladh a fháil sa ghlúin agus bhí sí ana shásta leis sin.

Ní fada uainn an coinne anois, agus arsa í an lá eile, “Ó, nílim chun ‘meacht go Trá Lí in ao’chor, a bhfeadaraís, ach rachaidh mé síos dtí Conor Brushnihan arís, agus déarfaidh mé leis an t-injegsion a thug sé dom cheana, a thabhairt dom arís. Ní bheidh aon eagla orm é a rá leis”. “Nain, ní dh’oibrigh sé sin duit cheana”, arsa mise.

“Ó, b’fhéidir go n-oibreoidh sé an tarna babhta”, arsa í.

Stubbornáltha.

Faic san cheann ansan aici ach an aimsir.

“Ó, tá’n lá inniu deas ná fuil,  Nain”, a deirimse.

“Tamallacha a thagann air”, a deir sí!

“Ó, ní bhíonn sé siúd eile anois a’ léamh a’vweather ar TG4 a thuilleadh, Early, nó pé’n ainm atá air”!!!!

“IRIAL”, a dúrtsa, is phléascas amach ag gáirí!

“Ó, bíonn sé fhéin is Sinéad Houlihan a’déanamh gaolta is réalta. Tá scoláireacht ar Sinéad Houlihan, ní foláir. Ná mór an ceol is an rince atá aici? I’m telling you ach go bhfuil scoláireacht uirthi siúd. Tá an final anocht ann”, arsa í! Ciorraíonn TG4 agus RnaG an lá di, cinnte. Gan iad, ní mór do chomhluadar a bheadh aici, seachas na daoine a ghaibheann isteach chuici. Eilín Charty agus leathdhosaen uibhe aici. Mise nó Bríde Criomhthain leis na “apple buns”, nó Mam leis na Yorkies is na fags. Máiréad, is “bíonn rud éigin i gcónaí a’teacht aici. Thá sí ana mhaith dhom go deimhin”.

Bhí sí ag fanacht liom sa chairt ansan cúpla lá ó shin nuair a chuas isteach go Garveys is nuair a thána amach, “Hi”, arsa í, “hi”, a dúrtsa. B’ait liom é sin uaithi. Theastaigh uaithi go bhféachfainn sall uirthi mar bhí mo spéaclaí curtha aic uirthi féin!!! Rógaire.

Ní théann faic i ngan fhios di, ruthan san.

“Ó, bhí Dara Cinnéide i dTrá Lí inniu. (Ag cruinniú Comhairle Contae) Tá sé a’léamh na bhfógraí anois”.

“Dh’aithníos go maith go raibh rud éigineach ar ghadhar Mhicí. Thugadh sé route anuas. Bhí’os agam go maith ná raibh aon chut comhair aige. Tá sé caillte. Bhí sé saghas glas ann fhéinigh. Thá sé caillte. Nach fada a mhaireann seanna ghadhar Mhary”! Mary, iníon Nain, go bhfuil gadhar aici go dtugann sí Malcolm air. “Malky”, a thugann Nain air!

Bhíos ag ól amach as mhuga ó Louis Mulcahy aige baile an lá eile.

“Ó, sin muga deas. Bíd san daor”.

“Ya, timpeall €17 arsa mise”.

“Ó, suarach a’seanna mhuga a dhéanadh sinn”, arsa í, “cuma linn”.

Bíonn sí a gabháíl Beannacht Dé leis na mairbh ansan, ag braith ar cén tig go dtéimid tharais sa chairt.

“Ó, níl aon ghnó acu domsa (ar neamh), anyvway. No. Níl aon ghnó do sheanna bhean. Bheadh bús feaigs in airde agam is bheadh an áit lán do dheatach”, a deir sí, is deineann sí gáire.

“Is bheadh beáranna chocilit ar fuaid na háite agam”, a deir sí, is gáireann sí arís!

An Cháisc

“Ó, dúradar go mbeadh an lá inniu níos deise ná’n lá inné. Níl. Ó, caith uaim cleas a’ vweather a’ bhfeadraís, thá siad ‘mithe dóibh fhéin”!

Sea tá’n Cháisc buailte linn, agus arsa Nain an lá eile, “Ó, ná bíg a’fáilt aon easter Egg do Nain i gcomhair na Cásca. Déanfaidh práta is grainne salainn í””! Déanfaidh mhuis. Mura bhfaighfí Easter Egg di, bheadh an ceann caillte aici. “Sea, bhfuaireamhair aon Easter Egg?”, a bheadh aici.

Bhí sí ar an bhfón ar maidin is í ag dul an Daingean inniu. “Ó, caithfidh mé a rá le Siobhán dul isteach sa chemist is na tabilits a thabhairt dtí’m’ ghlúin”.

“Faigh Ibuprofen”, a dúrtsa, “mar bainfidh siad an t-at do”.

 

“No, no, no, siad no Euro Fins is fearr chun a’pian a bhaint do m’ghlúin”!

“Ó is fada ó bhíos i Liddles. N’fheadar conas a bheidh aige mo chois a bhfeadairís is a’crutch agam? Ó, beidh mé a’trottáil liom ar aon tslí”!

“Níl aon ní istigh agam don gcat. Ó níl mhuis. Dhá bhun a chaitheas amach chuige. Má tá, ní dh’ith sé é”!

Bhí sí féin ag ithe bun ansan an oíche eile nuair a bhíos thuas. “Ó, tá’n bun san istigh coicíos”, arsa í! A Mhuire Mháthair!!

 

A’ teacht ón nDaingean lá eile, ghabhamar tharais Thig Tom The Pilot. “Ó, an gcíonn éinne Tom the Pipe nó an maireann sé”!!

A’ caint ar na haon rud. “Ó, tá bouncing castle ansan thuas, tá leanaí éiginteacha ann”.

A’caint ar na haon diabhal rud!!

“Ó, beidh a’clog a’meacht chun cinn ná beidh, a vweekend seo? Ó Beidh. B’fhearr liom an t-am atá ann ná é. Nuair a gheobhfá taithí air. God help us”!

 

Inné ansan, bhíos thuas aici is deabhadh an Daingean orm.

“Byyye”, a dúrt lei agus mé a’fágaint.

“Cogar”, a deir sí. Chaitheas imeacht suas an chistin chuici arís.

“Ní rachfá in airde staighre agus thíos i mbun a vwardrobe tá féire slippers, ní thabharfá anuas chugam iad?”

Dheineas amhlaidh.

“Ní chreidfeá mé, ná fuil na slippers san caite agam ón uair a dheineas a’ catarac i m’shúil”! (cataract) “Ná maith a bhí’os agam cá rabhadar. Ha ha, níl aon alzheimers ar Nain. Tá seanna bhróga istigh fé’n gcúits ansan ná mhór a dhó”!

“Ok, bye so Nain, caithfeadsa ‘meacht”, a deirim arís.

“Cogar”, arís aici.

Ní scaoileann sí liom go deo.

“Ó, bhíos chun na ‘neoga a ní (fuinneoga), ach thá siad alright. Níl aon ghlanadh ná aon rud déanta agam i gcomhair na Cásca. Tá sé cats”, a deir sí.

“An dteastaíonn uait go nglanfainnse duit iad?”, a deirim.

“Anois”, arsa Nain.

“Ya”, arsa mise.

“Right so, tá seana ghiobal istigh fé’n staighre a chuimileófá orthu”.

Arsa mise ansan, “Anyway, cé tá chugat i gcomhair na Cásca go bhfuileann tú a’déanamh an glanadh ar fad?”

“Ó, níl éinne, mura dtiocfaidh Seán. Thá súil agam ná tiocfaidh éinne”!

“Right, byyyye so Nain”, a dúrtsa, “Cífidh mé i gcomhair do bhirthday tú.

“Cogar dhá  nóimeant”, arsa í arís. “Ná thá coicíos eile ann sula mbeidh mo bhirthday”.

“Níl, ach seachtain is lá inniu”, a dúrtsa?

“Ó, go Saora Dia sinn, cheapas go raibh coicíos eile ann. Cén t-aos a bheidh mé?”!

Maith atá’s aici é. 82!!!

 

An Kerryman

Ringáil mo mhobile fón ag obair. Chailleas an glaoch mar níos istigh ag caint le Helen Sé.

Nain a bhí ann. ‘Missed call: Nain’.

Ghlaoigh uimhir na Nuachta.

Nain a bhí ann. D’aitníos an uimhir..

N’fheadar sa diabhal cá bhfuair sí uimhir na Nuachta mar ná feadair sí conas dul trína fón ar thóir uimhreacha.

‘Ó. Bhfuil a’Kerryman thíos agaibh?’

‘Tá’, arsa mise agus bhí’os agam go maith cad air a bhí sí ag caint.

‘Ó tá mo phictiúir ar a’ gKerryman’, ars’í. ‘Mary a dúirt liom é’.

So chuas an Daingean a’triail ar a bpáipéar di.. Thugas suas chuici é.

‘Ó léigh amach an méid athá ar a’ gKerryman dhom’, arsa í.

Dheineas amhlaidh.

Arsa mise léi, ‘nain an ainm a tugadh ort sa Kherryman’ … ‘níl d’ainm in ao’chor scríbhte’.

‘Ó cén díobháil, ná ní bheidh fhios aige éinne cé hí Nain’, arsa í.

Ansan’ Ó go saora Dia sinn. Cé chuir mo phictiúir ar a’ gKerryman? Táim belláltha all over the vworld’, a dúirt sí.

‘Declan Malone’, dúrtsa

Ansan ar tí dhom fágaint.. Chonac leaflet Chosaí sa chorridor.

‘Nain, an raibh Cosaí ag canbhasáil agat inniu?’, a dúrtsa.

‘Ó bhí. Is Sammy ‘na theannta’, a dúirt sí.

‘Is cad a dúirís leis??’ a d’fhiafraíos.

‘Ó tá súil agam go n-éiroidh leat a dúrt leis. Cad a bhí agam le rá? Nach é an rud céanna a déarfaidh mé leis na héinne a thiocfaidh….

Seo, faigh beár chocilit, is na fags is leathdhosaen uibhe dhom amárach’!

Fags, Fags, Fags, Fags.

Rua agus Henry… ó Longfort

 

“Ó, ní chreidfeá mé, ach go bhfuil na fags fachta ó shin agam”.

Bhí sé ina chíorthuathail. Dheineas dearúd glan na fags a fháil do Nain sa Daingean inné agus mé up to high deó ag obair! Ghlaoigh Nain. “Ó, dtugais na fags chugam?”

“Nain, dheineas dearúd glan orthu”, arsa mise.

“Ó, go saora Dia sin, cad a dhéanfaidh mé? Táim suite anseo feadh’na tráthnóna agus gan aon fhag agam. Ó go saora Dia sin, conas a dhearúdais iad? Bhuel. Ringáil Mark anois is abair leis iad a bhreith chugam.”

“OK”, arsa mise. Ní raibh sí sasta.

Ghlaos Mark féachaint an dtabharfadh sé leis na fags.

Ghlaoigh sí thar nais tar éis dhá nóimeant.

“Bhuel, an dtabharfaidh sé leis iad?”

“Ya”, a dúrtsa.

“Abair leis gan iad a dhearúd”, a dúirt sí, is faobhar ar a teanga!

Chuas suas chuici ansan tar éis tamaill leis na rudaí eile a bhí fachta agam di.

“Beir leat bolóig ‘ráin deas ó Liddels, leathdhosaen uibhe, toilet paper agus na fags, ó agus na strawberry cheesecakes deasa san a bhíonn i Liddles. Bhreá le m’chroí iad san.”.

Shiúlaíos isteach is cheapas gurb é an teiteach a gheobhainn. Bhí meangadh mór ar a haghaidh.

“Ó, ní chreidfeá mé, ach go bhfuil na fags fachta ó shin agam”.

“Conas?”, arsa mise.

“Ghlaos ar Léin (Elaine Mhic Eoin), féachaint an mbearrfadh sí mo ghruaigh an tseachtain seo chugainn agus arsa mise léi, ó táim suite anseo feadh’na tráthnóna, a bhfeadraís, is gan aon fhag agam”.

“Gheobhadsa na fags duit, ach níl orm ach mo phyjamas”, arsa Elaine!

Ghlaoigh Elaine ar Sheán Breandán is thug sé na fags amach ó Thig TP chuici is thug Elaine suas na fags dtí Nain!

“Ó, thanks Léin, ní thitfeadh aon chodladh orm gan aon fhag”, arsa í!

“Ná habair le héinne conas a fuaireas na fags”, arsa Nain!

 

Bhí sé ina chíorthuathail ansan arís Dé Domhnaigh! Bhí Nain ag tabhairt aire do Rua. Bhíos féin, Mom is Barry ar an slí ó Bhleá Cliath sa chairt agus ghlaomar Nain is bhí sí ar loudspeaker.

“Sea, conas tá Rua”, a d’fhiafraíomair.

“Ó, go saora Dia sin, ní chreidfeadh sibh cad a dh’imigh orm. Scaoileas amach é, ach bhí ana leisce amach air. Chonaic sé an cat. Rith sé i ndiaidh an chait is dá bhfaigheadh sé greim air, bhí sé marbh. Rith an cat isteach sa crainn agus bhí Rua a’triailt meacht isteach ina dhiaidh. An chéad rud eile. BHUEL. Chuaigh sé amach ar a mbóthar ag blothaíl timpeall is cé gheobhadh suas ach a’ squaid!! Rith sé i ndiaidh an squaid is cheapas, a bhfeadairís, go mbeidís im’ dhiaidh féachaint cé leis an madra. An bhfuil license agat a Shiobhán?”, arsa í le Mam! Bhíomair lúpaithe!

Bhí sí ag féachaint ansan, an oíche eile ar “You Are The Weakest Link” ar TG4 roimis na hAimsire agus arsa í, “Féach í siúd is an crán atá uirthi is na ceisteanna deacra a bhíonn aici”!

“Fuaireas brack thiar sa tsiopa i mBaile an Fheirtéaraigh an lá eile, agus tá sé ite agam a bhfeadairís, bhí sé ana ana dheas ar fad ar fad. ‘Rán ar fad a dh’ithim.”!

Lá le Pádraig

Scéalta seoigh ag Nain na laethanta seo, agus í in ard form, ach ó dh’iaigh Johanna, tá sí bailithe ar fad agus í ag bailiú fags ar dalladh… mar sin, má bhíonn sibh ag gabháil an treo, bíg’chuici, dála na gcomharsan, go mór mhór “Bríde Criomhthain”, “greachaille ana ana dheas ar fad go deimhin, chun a ceart a thabhairt di, thug sí na happle buns chugam, seo beir ceann dtí Mark”! Micí Chláis leis, agus Máiréad, atá chomh chomh maith di, agus muintir Charty a thugann uibhe freiseáilte chuici.

An ghlúin

Bhíos á rá le Nain inniu go raibh bean a’meacht an ospidéal chun a glúin a dhéanamh agus bhí Nain a’cuimhneamh uirthi féin. “An pian a thá i m’ghlúin aige’n ngaoth, ó go saora Dia sin, n’fheadair éinne é”, a deir sí.

Nuair a fuair Nain coinne ospidéil chun a glúin a dhéanamh cúpla bliain siar, bhí ainm Mham thíos mar Next of Kin.

Lá amháin ach go háirithint, fuair Mam glaoch ón Ospidéal i dTrá Lí agus iad ag fiafraí di, “did she know where Maureen Cahillane was because she was due for an appointment for a knee replacement?”

“The first I’ve heard of it”, arsa Mam. Ghlaoigh sí ar Nain is mhínigh sí an scéal di.

“Ó, fadó riamh ó shin ó fuaireas leitir ón Ospidéal, a bhfeadairís, ach chaitheas isteach san tine an leitir”. B’shin deireadh leis an nglúin agus táimid ag éisteacht léi riamh ó shin!